* Câu hỏi : Tội cho vay nặng lãi được quy định như thế nào , thế nào là thu lợi bất chính từ cho vay nặng lãi , cách tính như thế nào ?

* Trả lời :

1/ Theo quy định Điều 201 Bộ Luật hình sự 2015 có quy định như sau:

''1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.''

2/ Theo quy định điều 468 Bộ Luật dân sự 2015 có quy định về lãi suất vay như sau:

''1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác…

* Ghi chú : lãi suất do các bên thỏa thuận và không được vượt quá: 20%/ năm, tương ứng với 1,67%/tháng  (20% : 12 tháng = 1,666%/tháng)

* Vậy theo quy định Điều 201 Bộ luật hình sự 2015 để cấu thành tội cho vay nặng lãi quy định 

Mức lãi suất gấp 05 lần trở lên, nghĩa  là mức lãi suất cho vay từ  100%/năm tương ứng 8,33%/tháng trở lên (1,666%/tháng  x 5). Thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

3/ Theo Công văn số 212/TANDTC-PC ngày 13/9/2019 của Tòa án nhân dân tối cáo thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong xét xử. Trong đó có hướng dẫn về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự (quy định tại Điều 201 của Bộ luật Hình sự) như sau:

"Khoản tiền thu lợi bất chính để xác định trách nhiệm hình sự là tổng số tiền lãi thu được từ việc cho vay hay là khoản tiền lãi thu được sau khi trừ đi tiền lãi theo quy định của Bộ luật Dân sự ?"

- Hướng dẫn này được hiểu theo công thức như sau : X=Y - (20%÷365×Z×M)

-Trong đó : X là tiền lãi thu lợi bất chính, Y là tiền lãi thu được của khoản vay. Z là số ngày vay tiền, M là số tiền vay.

* Ví dụ : A cho B vay số tiền là 500 triệu đồng thời hạn 6 tháng mỗi tháng B đã trả cho A số tiền 45 triệu tương ứng với 6 tháng là 270 triệu. Vậy số tiền lãi bất chính là

270.000.000 đ – (20% :  365 x 180 x 500.000.000đ) = 220.684.932 đồng

* Vậy A đã cấu thành tội cho vay nặng lãi như sau :

-         Lãi suất cho vay : 9% tháng, tương ứng  108%/năm (vượt trên 100% / năm)

-         Thu lợi bất chính : 220.684.932 đồng

Trưởng văn phòng

Luật sư, Cử nhân kinh tế Ngô Minh Thành